قاعدگی دردناک اختلالی است که ممکن است با پریودهای نامنظم و یا خونریزی‌های شدید همراه باشد. در برخی از موارد بیماری‌هایی مانند اندومتریوز و یا سایر بیماری‌های التهابی لگن ممکن است عامل ایجاد این اختلال باشد، در ادامه این مطلب از سایت دکتر فاطمه قربعلی به بررسی علل و درمان این اختلال می‌پردازیم.
قاعدگی درناک یا دیسمنوره چیست؟
هر ماه پوشش دیواره‌ی رحم دچار ریزش می‌شود، ریزش دیواره‌ی رحم همراه با خونریزی، درد، گرفتگی و ناراحتی‌هایی می‌باشد که در هر فردی شدت و یا نوع علائم ممکن است متفاوت باشد. در طی این دوره مقداری درد خفیف کاملاً طبیعی می‌باشد اما دردی که منجر شود شما از محل کار و مدرسه غیبت نمائید و یا اینکه قادر به انجام هیچ کدام از فعالیت‌های روزمره‌ی خود نباشید غیرطبیعی بوده و تحت عنوان دیسمنوره و یا قاعدگی دردناک شناخته می‌شود.
انواع دیسمنوره
2 نوع دیسمنوره وجود دارد:
- دیسمنوره اولیه: دیسمنوره اولیه از همان سال‌ها اولیه‌ای (سنین نوجوانی) که دوران قاعدگی شروع می‌شود وجود دارد، این درد در روزهای پیش از شروع خونریزی معمولاً آغاز می‌شود و تا پایان دوران خونریزی ادامه خواهد داشت.
- دیسمنوره ثانویه: برخی از دختران در آغاز سال‌های اولیه دوران قاعدگی بدون درد را سپری می‌نمایند اما پس از چند سال ممکن است با دردهایی در هنگام قاعدگی مواجه شوند، دلیل این دردها ممکن است بیماری‌هایی در رحم و یا لگن باشد که به دیسمنوره ثانویه معروف می‌باشند.
علل قاعدگی دردناک چیست؟
پروستاگلاندین هورمونی است که منجر به انقباض عضلانی و ریزش دیواره‌ی داخلی رحم می‌شود. این انقباضات ممکن است منجر به ایجاد درد و التهاب شود، سطح پروستاگلاندین پیش از شروع خونریزی قاعدگی افزایش می‌یابد و همین عامل دلیل اصلی شروع دردهای قاعدگی می‌باشد. و افراد با دردهای شدید قاعدگی عموما حتی اسهال و احساس ضعف شدید را هم تجربه می‌کنند و به ناگهان رنگ پریده و عرق کرده میشوند.
گاهی مواقع نمی‌توان علل دردهای قاعدگی را شناسایی نمود اما برخی از عوامل خطر شناخته شده عبارتند از:
- سن زیر 20 سال
- داشتن سابقه‌ی خانوادگی قاعدگی‌های دردناک
- سیگار کشیدن
- خونریزی‌های شدید در هنگام پریود
- قاعدگی‌های نامنظم
- بچه دار نشدن
- بلوغ زودرس قبل از 11 سالگی
انواع بیماری های زمینه ای که منجر به قاعدگی درناک می‌شود
قاعدگی دردناک ممکن است به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شده باشند که برخی از آنها عبارتند از:
- سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس: بیماری شایعی است که به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می‌شود و معمولاً 1 الی 2 هفته پیش از شروع خونریزی قاعدگی آغاز می‌شود و با شروع خونریزی علائم التیام می‌یابد.
- اندومتریوز: رشد سلول‌های پوشش داخلی رحم در قسمت‌هایی مانند لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و یا بافت پوشاننده‌ی لگن
- فیبروم رحم: تومورهای غیرسرطانی که منجر به ایجاد فشار در رحم و دردهای غیرطبیعی در هنگام قاعدگی می‌شود.
- بیماری التهابی لگن: عفونت رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها توسط باکتری‌های منتقله از راه تماس جنسی می‌تواند منجر به التهاب اندام‌های تحتانی و دردهای شدید در هنگام قاعدگی شود.
- آدنومیوز: بیماری که منجر به رشد پوشش داخلی رحم به سمت دیواره‌ی عضلانی رحم می‌شود در نتیجه التهاب، فشار و درد در هنگام قاعدگی ایجاد می‌شود.
- تنگی دهانه رحم: بیماری نادری است که به دلیل تنگی بیش از حد دهانه رحم جریان قاعدگی کند و یا متوقف می‌شود. ( این مساله را با تنگ کردن واژن که در برخی افراد انجام می شود اشتباه نگیرید).
درمان‌های قاعدگی دردناک
همان طور که اشاره کردیم قاعدگی دردناک در برخی موارد می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد روزانه‌ی افراد شود، در صورتی که میزان درد اندک باشد با درمان‌های خانگی می‌توان به کنترل قاعدگی دردناک پرداخت، برخی از درمان‌های خانگی عبارت است از:
- استفاده از کیسه آب گرم در ناحیه لگن و یا کمر
- ماساژ دادن شکم
- حمام آب گرم
- انجام تمرینات بدنی به صورت مستمر و منظم
- تغذیه با غذاهای سبک و مقوی
- اجرای تمرینات تمدد اعصاب و یوگا
- مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن چند روز پیش از شروع قاعدگی
- مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌های دارویی مانند ویتامین B6, B1, E، اسیدهای چرب امگا3، کلسیم، منیزیم
- بالا نگه داشتن پاها و یا خم کردن زانوها در هنگام دراز کشیدن
- کاهش مصرف نمک، الکل، کافئین و شکر
درمان‌های پزشکی برای رفع قاعدگی دردناک
در صورتی که میزان درد به قدری شدید باشد که منجر به اختلال فعالیت‌های روزمره در هر ماه شود باید به دکتر متخصص زنان در قزوین مراجعه نمود.
در برخی از موارد قاعدگی دردناک می‌تواند به دلیل بیماری‌هایی باشد که پیشتر به آن اشاره شد، به خصوص در مورد دیسمنوره ثانویه (در صورتی که دردهای قاعدگی از ابتدا وجود نداشته باشند) و زمانی که همراه با دیسمنوره علائمی مانند لخته‌های خون بزرگ، اسهال و حالت تهوع، ترشحات بدبو از واژن، تب و دردهای شدید در ناحیه لگن دارید باید هرچه سریعتر به متخصص زنان مراجعه نمائید.
پزشک متخصص با تشخیص عامل اصلی که منجر به ایجاد دردهای قاعدگی شده است ممکن است درمان‌های زیر را پیشنهاد دهد:
- تجویز آنتی بیوتیک در درمان عفونت‌های مقاربتی
- تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- تجویز داروهای افسردگی (در درمان مشکلات رفتاری مرتبط با پی ام اس)
- استفاده از داروهای هورمونی کنترل بارداری
- جراحی جهت درمان اندومتریوز، یا فیبروم رحم، کیست و …
- هیسترکتومی: در افرادی که میزان خونریزی و دردهای رحم بسیار شدید باشد و هیچ کدام از درمان‌های نامبرده موثر واقع نشود گزینه‌ی هیسترکتومی برای بیمارانی که قصد بچه‌دار شدن را ندارند می‌تواند یکی از گزینه‌های درمانی باشد.
اگر شما مشکل پریود نشدن را دارید، ویدئو زیر را تماشا کنید:
سخن پایانی
در بسیاری از خانم‌ها دیده شده که گمان می‌کنند دردهای قاعدگی برای همه به همین صورت دردناک است و سعی بر تحمل کردن آن دارند. بدن انسان با علائمی که از خود نشان می دهد گویی با ما حرف می زند. بنابراین تحمل درد گزینه‌ی همیشگی نیست و باید برای درمان آن مراجعه کرد. خوشبختانه علم پزشکی روز به روز پیشرفت کرده و منجربه بهبود وضعیت سلامت جسمانی و روحی انسان ها شده است. ساده از آن نگذریم.
